محاسبهی ظرفیت واقعی پاوربانک و تعداد دفعات شارژ باتری تلفن همراه
بیشتر مردم دوست دارند که بدانند با یک پاور بانک مثلا 10000 میلیآمپرساعت چند بار میتوانند تلفن همراه خود را شارژ کنند. بیشتر مصرفکنندگان پاوربانکها برای محاسبهی این مقدار، اشتباه کرده و به روش زیر محاسبه را انجام میدهند:
تعداد دفعات شارژ = ظرفیت باتری تلفن همراه / ظرفیت اسمی پاوربانک
به عنوان مثال ، اگر شما یک پاوربانک 10400 میلیآمپرساعتی داشته باشید و ظرفیت باتری تلفن همراهتان 2600 میلیآمپرساعت باشد، طبق فرمول بالا، تعداد دفعات شارژ شدن تلفنهمراه برابر است با :
10400 / 2600 = 4
اما باید به شما بگوییم که این محاسبه کاملاً اشتباه است.
در واقع شما باید مطلع باشید که این روش محاسبه جواب درستی به شما نمیدهد زیرا اعداد اعلام شده به عنوان ظرفیت پاوربانک، درواقع ظرفیت باتریهای داخلی پاوربانک میباشد و نه ظرفیت شارژ کردن آن. به همین خاطر است که شما وقتی نظرات خریداران این کالاها را در وبسایتهای خرید آنلاین مطالعه میکنید، اکثراً با نظراتی روبرو می شوید که از ظرفیت کم باتری و همچنین از دروغگویی و اغراق کارخانهی سازنده در مورد ظرفیت شارژ کردن پاوربانک خریداری شده شکایت دارند.
همانطور که شما هم میدانید، وقتی میخواهید تلفن هوشمند خود را شارژ کنید، باید کابل شارژ را به یک آداپتور 5 ولت و یا پورت USB که ولتاژ 5 تولید میکند، متصل کنید. خروجیهای USB یک پاوربانک هم از این قاعده پیروی میکنند. اما با توجه به آنکه ولتاژ اسمی باتریهای پاوربانک، 3.7 ولت است، ولتاژ خروجی باتری میبایست توسط مدار افزایش دهنده ولتاژ در پاوربانک افزایش یابد که این افزایش ولتاژ، منجربه کاهش ظرفیت میشود.
اجزاء پاوربانکها
همهی پاوربانکها حتماً دارای 2 عضو اصلی زیر میباشند:
- باتریهایی از نوع لیتیومی
- مدار مدیریت باتری
ظرفیت واقعی یک پاوربانک علاوهبر وابستگی به میزان ظرفیت باتریها، تحت تاثیر کیفیت قطعات و راندمان باتریها و مدار کنترلکننده نیز میباشد.
باتری
باتری یا باتریهای داخل یک پاوربانک میتواند از نوع لیتیوم-یون یا لیتیوم-پلیمر باشد. تعداد باتریهای تعبیه شده در هر پاوربانک بسته به ظرفیت کلی آن تغییر میکند. معمولاً ظرفیت این باتریها بین 1500 تا 3600 میلیآمپرساعت میباشد و با توجه به تعداد باتری بکار رفته در پاوربانک، ظرفیت کلی پاوربانک تعریف میگردد.
مدار الکترونیکی داخلی
این مدار هم وظیفهی کنترل شارژ باتریهای پاوربانک را به عهده دارد و هم میبایستی ولتاژ خروجی پورت USB که 5 ولت است را تامین کند. برای اینکار، ولتاژ اسمی باتریها که 3.7 ولت است، به 5 ولت افزایش میباید. علاوه بر این مدار الکترونیکی وظیفهی کنترل نحوهی شارژ شدن، نمایش میزان ذخیرهی باتری، جلوگیری از شارژ بیش از حد باتریها، محافظت در برابر اتصال کوتاه، جلوگیری از جریان بیش از حد در مدارهای خروجی و گرم شدن باتریها را به عهده دارد و تمامی این موارد باعث اتلاف انرژی در مدار میشود که نتیجهی آن کاهش بازدهی و درنتیجه ظرفیت واقعی میباشد.
با توجه به 2 نکتهی بالا، ما همیشه پیشنهاد میکنیم که از خریدن پاوربانکهای ارزان قیمت با برندهای ناشناخته خودداری کنید. زیرا عموماً در محصولات ارزان قیمت، از باتریهایی با کیفیت پایین و برد کنترلر بیکیفیت استفاده میشود که نتیجهی آن، ظرفیت واقعی پایینتر در مقایسه با یک محصول با مشخصات مشابه و قیمت بالاتر میباشد.
عموماً ضریب بازدهی برای اغلب پاوربانکهای معمولی در حدود 85 درصد و برای پاور بانکهای باکیفیت، در حدود 88 تا 90 درصد میباشد. توجه داشته باشید که از منظر عملی ، هیچ پاوربانکی وجود ندارد که راندمان و بازدهی آن، 100 درصد باشد. در حال حاضر چنین چیزی غیر ممکن است.
طریقهی محاسبهی ظرفیت واقعی پاور بانک
با توجه به مطالب بالا و تاثیر عوامل مختلف بر بازدهی پاوربانک، محاسبه به این صورت انجام میشود.
- ظرفیت اسمی پاوربانک که معمولاً بر اساس میلیآمپرساعت (mAh) نشان داده میشود.
- ذخیرهی انرژی الکتریکی که بر اساس واتساعت نشان داده میشود.
به عنوان مثال برای یک پاور بانک که از 4 سلول باتری 2600 میلیآمپرساعتی ساخته شده است:
ظرفیت اسمی: 2600 mAh * 4 = 10400 mAh
انرژی ذخیره شده: 10400 mAh x 3.7 V = 38480 mWh
قبلا اشاره کردیم که ولتاژ باتری 3.7 ولت و ولتاژ پورت یواسبی 5 ولت میباشد که باید توسط مدار داخلی اصلاح شود. بنایراین، چنانچه ولتاژ افزایش یابد و با در نظر گرفتن ثابت بودن میزان انرژی الکتریکی ذخیره شده، ظرفیت برابر است با:
38480 mWh / 5 V = 7696 mAh
با توجه به اینکه همیشه مقداری از انرژی در فرآیند تبدیل ولتاژ از 3.7 ولت به 5 ولت تلف میشود و در صورتیکه مدار پاور بانک دارای کیفیت بالایی بوده و بازدهی 90 درصد داشته باشد:
ظرفیت واقعی پاوربانک: 7696 mAh x 90% = 6926 mAh
پس در کل میتوان گفت که یک پاوربانک 10400 میلیآمپرساعت، ظرفیتی برابر با 6926 میلیآمپرساعت برای شارژ 5 ولت ارائه میکند.
حالا اگر باتری موبایل شما دارای ظرفیت 2600 میلیآمپرساعت بوده و در هنگام شارژ کردن، هیچ استفادهای از آن نشود، تعداد دفعات شارژی که پاوربانک دارد برابر است با:
دفعات شارژ: 6926 mAh / 2600 mAh = 2.66
نکات مهمی که باید در خرید پاوربانک مد نظر داشته باشید
برای خرید پاوربانک چندین قابلیت را باید در نظر بگیرید. مثلا هرچه قابلیتها و کیفیت یک پاور بانک بیشتر باشد، قیمت آن افزایش مییابد. اما ممکن است این مشخصات برای شما کاربردی نداشته باشد. بنابراین دانستن اینکه چه ویژگیهایی برای شما کارایی دارد، شما را برای خریدن پاوربانک مناسب راهنمایی و کمک میکند. تعدادی از این ویژگیها عبارتند از:
- تعداد خروجیهای USB
- شدت جریان پورتهای خروجی: هر چه شدت جریان بیشتر باشد، نشان دهنده قابلیت بیشتر پاوربانک در تامین انرژی مورد نیاز برای شارژ کردن تلفنهمراه میباشد. این شدت جریان میتواند 1 آمپر یا 2.1 آمپر باشد.
- نوع پورت خروجی: امروزه تمامی پاور بانکها به پورت خرجی USB-A یا همان چیزی که به نام پورت USB میشناسیم مجهز هستند، اما در حال حاضر و با تولید تلفنهای همراه مجهز به پورت USB-C، تعدادی از پاوربانکها با پورت خروجی نوع C نیز تولید میشوند. این پورت معمولاً قابلیت شارژ سریعتری دارد. این پاوربانکها قیمت بالاتری نسبت به مدلهای بدون پورت USB-C دارند.
- پورت ورودی: ورودی پاور اکثر پاوربانکها از نوع MICRO USB میباشد. این نوع سوکت بسیار پر استفاده است و شارژرهای زیادی در بازار یافت میشوند که دارای این خروجی میباشند و شما میتوانید در هر جایی چنین شارژی را برای شارژ کردن پاوربانک خود پیدا کنید.
- شارژ سریع یا Fast Charge: این گزینه از محبوبیت خاصی در بین افرادی که همیشه عجله داشته و حوصله کمی دارند، برخوردار است. در حال حاضر چندین نوع تکنولوژی برای شارژ سریع وجود دارد: به عنوان مثال تکنولوژی ارائه شده توسط شرکت سامسونگ و با نام Adaptive Fast Charging و دیگری تکنولوژی ارائه شده توسط شرکت Qualcomm که در همهی آنها، با افزایش دادن ولتاژ شارژ به جای شدت جریان، سرعت شارژ شدن افزایش مییابد. در حال حاضر تکنولوژی ارائه شده توسط شرکت سامسونگ فقط بر روی محصولات تولیدی این شرکت کار میکند. برای استفاده از شارژ سریع کوالکوم، دستگاه موبایل شما حتماً باید مجهز به چیپهای ساخته شده توسط شرکت کوالکوم باشد.
جدولهای شدت جریان، ولتاژ و انرژی الکتریکی پورتهای USB
بیشترین انرژی
جریان
ولتاژ
نوع USB
2.5W
0.5A
5V
USB 1.0
2.5W
0.5A
5V
USB 2.0
4.5W
0.5A / 0.9A
5V
USB 3.0
100W
0.5A / 0.9A / 1.5A / 3A / 5A
5V – 20V
USB 3.1 (USB-C + USB-PD)
بیشترین انرژی
جریان
ولتاژ
نوع شارژ سریع
10W
2A
5V
Quick Charge 1.0
18W
1.67A / 2A
5V / 9V / 12V
Quick Charge 2.0
18W
2.5A / 4.6A
3.6V / 20V (200 mV افزایش)
Quick Charge 3.0
27W
3A (USB-PD), 2.5A / 4.6A
5V / 9V (USB-PD), 3.6V – 20V (200 mV افزایش)
USB 3.1 (USB-C + USB-PD)
بیشترین انرژی
جریان
ولتاژ
نوع شارژ سریع
18W
4A / 4.5A / 5A
4.5V – 10V
Samsung Adaptive Fast Charging
18W
1.67A / 2A
5V / 9V / 12V
Quick Charge 2.0
18W
2.5A / 4.6A
3.6V / 20V (200 mV افزایش)
Quick Charge 3.0
27W
3A (USB-PD), 2.5A / 4.6A
5V / 9V (USB-PD), 3.6V – 20V (200 mV افزایش)
USB 3.1 (USB-C + USB-PD)
ممنون
مقاله خوبی بود. همیشه برای من سوال بود که چرا هیچ وقت یک پاوربانک مثلا 10000 ، نمیتونه یک گوشی با باتری 5000 میلی آمپری رو 2 بار کاملا شارژ کنه.